Spory wspólników

Konflikty wewnątrz spółki to niepożądane, ale co raz częściej pojawiające się zjawisko. Źródłem sporów bywają wzajemne rozliczenia, brak wspólnej wizji rozwoju biznesu, rozdrobniony kapitał, ale także prywatne konflikty czy niespodziewane pojawienie się w spółce nowego wspólnika w wyniku dziedziczenia albo podziału majątku małżonków przy rozwodzie. Spory korporacyjne, to również sytuacje, w których wspólnicy albo rada nadzorcza tracą zaufanie do osób zarządzających spółką, albo też gdy zarząd – z uwagi na brak porozumienia właścicieli – nie może realizować swojej wizji prowadzenia spółki.

Nasza kancelaria przez lata doradzała wspólnikom, radom nadzorczym i zarządom w trudnych sytuacjach dotyczących funkcjonowania biznesów. Do zakresu naszych usług, można zaliczyć tak usługi dotyczące sytuacji kiedy wystąpi sytuacja kryzysowa i potrzebne jest działanie, jak również usługi służące zapobieżeniu wystąpienia takich sytuacji w przyszłości.

Wyjście wspólnika ze spółki

Reprezentujemy wspólników oraz spółki w negocjacjach dotyczących wyjścia ze spółki.

Analizujemy umowę spółki oraz umowy inwestycyjne w zakresie ograniczeń dotyczących sprzedaży udziałów lub akcji.

Pomagamy przejść przez postanowienia umowne dotyczące prawa pierwszeństwa nabycia udziałów, prawa przyłączenia (tag-along) czy prawa przyciągania (drag-along), prawa opcji (put i call) czy czasowego ograniczenia sprzedaży udziałów. Uzyskasz nasze wsparcie również w negocjacjach z zarządem/radą nadzorczą albo wspólnikami, gdy to od zgody tych podmiotów zależeć będzie możliwość zawarcia umowy sprzedaży udziałów/akcji.

W przypadku gdyby zarząd odmówił udzielenia takiej zgody, pomożemy przeprowadzić procedurę w zakresie uzyskania tej zgody od sądu rejestrowego.

Wyłączenie wspólnika ze spółki

Z ważnych przyczyn dotyczących danego wspólnika sąd może orzec jego wyłączenie ze spółki na żądanie wszystkich pozostałych wspólników, jeżeli udziały wspólników żądających wyłączenia stanowią więcej niż połowę kapitału zakładowego (chyba, że umowa spółki postanawia przyznać to prawo mniejszej ilości wspólników, ale wciąż posiadającym więcej niż połowę kapitału zakładowego). Źródłem tych sporów często bywają oskarżenia o naruszenie zakazu konkurencji, obowiązku podejmowania działań operacyjnych czy powstanie konfliktu interesów.
Reprezentujemy tak spółkę, jak i wspólnika w tych szczególnie zawiłych i skomplikowanych dowodowo postępowaniach. Pomagamy przejść przez postanowienia umowy spółki i umów inwestycyjnych, a także przeanalizować wewnętrzną dokumentację spółki i korespondencję. Wspólnie ze współpracującymi z nami biegłymi z zakresu rachunkowości oraz biegłymi rewidentami pomożemy wyciągnąć wnioski czy zaistniała sytuacja może zostać zakwalifikowana jako „ważne przyczyny”.

Przymusowe umorzenie udziałów

Umowa spółki może zawierać postanowienia dotyczące możliwości wykluczenia wspólnika z grona wspólników. Sytuacje te nie muszą, ale mogą mieć charakter sankcyjny (np. działalność konkurencyjna, brak świadczeń na rzecz spółki itp.), jednakże muszą być szczegółowo opisane w umowie spółki oraz przewidywać tryb umorzenia. Konieczną przesłanką jest również obowiązek zapłaty wynagrodzenia wspólnikowi w przypadku umorzenia przymusowego, które nie może być niższe od wartości przypadających na udział aktywów netto wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między wspólników.

Do naszych usług w tym zakresie możemy zaliczyć m. in.:

• analizę umowy spółki oraz dokumentacji dowodowej pod kątem spełnienia przesłanek do przeprowadzenia przymusowego umorzenia udziałów;
• przygotowanie dla spółki uchwał w przedmiocie przymusowego umorzenia udziałów i pomoc w przeprowadzeniu zgromadzenia wspólników, na którym miałaby zostać podjęta;
• wsparcie wspólnika, którego ma dotyczyć przymusowe umorzenie udziałów w trakcie zgromadzenia wspólników, a także w procedurze zaskarżenia uchwały, w tym reprezentacji w postępowaniu sądowym na wszystkich instancjach;
• weryfikację wspólnie ze współpracującymi z nami biegłymi sposobu wyliczenia wartości wynagrodzenia z tytułu umorzenia udziałów.

 

Spory wynikające z umów zawierających klauzule dot. vestingu/reverse vestingu, prawa przyciągania (drag-along), prawa przyłączenia (tag-along), opcji (call/put), prawa pierwszeństwa nabycia udziałów, programu option-pool i in.

Proces inwestycyjny często wymusza taką konstrukcję umowy spółki/umowy inwestycyjnej, żeby zawierała bardzo złożone postanowienia dotyczące m. in:

• wykupu udziału lub prawa nabycia udziałów (reverse vestingu i vesting) i sytuacji kiedy ten obowiązek/prawo powstaje;
• prawa przyciągnięcia pozostałych wspólników do transakcji sprzedaży udziałów, w przypadku gdy pojawia się inwestor chcący kupić całość/część udziałów w spółce (drag-along) i sytuacji kiedy zobowiązani wspólnicy muszą się do tego zastosować;
• prawo przyłączenia się do transakcji sprzedaży udziałów w sytuacji gdy jeden lub więcej wspólników postanowią rozporządzić przysługującymi im udziałami, a innym udziałowcom przysługuje prawo do uczestniczenia w takiej transakcji i sytuacji kiedy zobowiązani wspólnicy muszą się do tego zastosować;
• prawa pierwszeństwa nabycia udziałów i procedury jego realizacji, w szczególności w zakresie realizacji praw i obowiązków wynikających z klauzul drag-along i tag-along;
• przysługującego spółce lub wspólnikowi prawa do nabycia udziałów wynikającego z zawartych postanowień dotyczących opcji put/call;
• uprawnienia do nabycia udziałów na podstawie wprowadzonego w spółce regulaminu/programu nabywania udziałów przez wspólników/pracowników i współpracowników/zarząd i sytuacji kiedy takie uprawnienie powstaje.

W ramach naszej kancelarii przeprowadziliśmy kilkadziesiąt analiz umów spółek i inwestycyjnych pod kątem uprawnień/obowiązków wspólników w zakresie realizacji m. in powyższych postanowień umownych. Do zakresu naszych usług możemy zaliczyć pełną reprezentację w negocjacjach, a także sporach sądowych, jak i pozasądowych dot. prawa nabycia lub obowiązku/zbycia udziałów spółce.

Spory zarządu ze spółką oraz odpowiedzialność członków zarządu wobec spółki;

Odpowiedzialność członków zarządu wobec spółki, to szczególna dziedzina, która nie jest, aż tak szeroko opisywana, jak odpowiedzialność zarządu za zobowiązania spółki.

Relacje członków zarządu ze spółką podlegają szczególnym regulacjom, w szczególności gdy członek zarządu jest jednocześnie pracownikiem spółki lub ma zawarty kontrakt menadżerski. W ramach naszej działalności:

• reprezentujemy członków zarządu w sporach ze spółką, tak na płaszczyźnie pracowniczej, jak i odpowiedzialności wynikającej z kodeksu spółek handlowych lub kontraktu menadżerskiego. Zakres tych usług obejmuje m. in. negocjacje ze spółką, a także reprezentację w postępowaniach dot.: nieudzielenia absolutorium, odszkodowanie przeciwko członkom zarządu, rozwiązanie umowy o pracę, niepodleganie ubezpieczeniom społecznym jako pracownik spółki;
• reprezentujemy spółki w sporach z członkami zarządu pomagając m. in. przygotować odpowiednią dokumentację do rozwiązania umowy o pracę/kontraktu menadżerskiego, a także uchwały dot. odwołania danej z osoby z zarządu spółki. Dodatkowo reprezentujemy spółkę w sporach pracowniczych z członkami zarządu oraz w postępowaniach odszkodowawczych, a także w postępowania o niepodleganie ubezpieczeniom społecznym;
• wsparcie członków zarządu w sytuacji braku porozumienia właścicieli spółki, co do istotnych kwestii dot. spółki (nabycie lub zbycie nieruchomości, przedsiębiorstwa i jego zorganizowanej części).

Rozwód i podział majątku, w skład którego wchodzą prawa udziałowe lub przedsiębiorstwo

Rozwód małżonków nie dotyczy tylko sfery emocjonalnej, ale wpływa również na ich sytuację majątkową, w szczególności gdy w skład majątku wspólnego wchodzi przedsiębiorstwo lub udziały/akcje w spółce.

Z jednej strony małżonkowie mogą uregulować kwestie majątkowe polubownie, tak w trakcie postępowania rozwodowego, o ile ich decyzje są zgodne, jak i po jego zakończeniu w drodze umowy.

Z drugiej, bardzo często zdarza się, że dojście do porozumienia nie jest możliwe i konieczne jest przeprowadzenie skomplikowanego postępowania o dział majątku wspólnego po rozwodzie/zniesienie współwłasności. Postępowanie to znacznie różni się od sytuacji gdzie w skład majątku wspólnego wchodzi dom/mieszkanie i podział następuje według często utartych schematów. Rodzinny biznes to nie tylko majątek przedsiębiorstwa, ale również renoma (goodwill) czy kontakty z kontrahentami i pozycja na rynku.
W sytuacji podziału przedsiębiorstwa/udziałów należy liczyć się z koniecznością przeprowadzenia wyceny przedsiębiorstwa/spółki i zestawieniu jej z wyceną zaprezentowaną przez drugą stronę. Kolejnym aspektem, jest wskazanie kto powinien przejąć przedsiębiorstwo, co ma szczególne znaczenie gdy biznesem zajmowali się obydwoje małżonkowie.

Zakres naszych usług obejmuje m. in.:

• reprezentację małżonka w trakcie postępowania rozwodowego, również w sferze zgodnego podziału majątku w skład, którego wchodzi przedsiębiorstwo lub udziały/akcje w spółce;
• reprezentację małżonka w postępowaniu o podział majątku wspólnego po rozwodzie, w skład, którego wchodzi przedsiębiorstwo lub udziały/akcje w spółce.
• badanie stanu prawnego i majątkowego przedsiębiorstwa/spółki oraz przeprowadzenie – wspólnie ze współpracującymi z nami specjalistami – wyceny rynkowej przedsiębiorstwa/spółki;
• przygotowanie i analiza małżeńskich umów majątkowych;

Dział spadku, w skład którego wchodzą prawa udziałowe lub przedsiębiorstwo & spory sukcesyjne

Podobnie jak przy podziale majątku wspólnego małżonków, również sprawy spadkowe, które mają za przedmiot przedsiębiorstwo lub udziały/akcje w spółkach należą do kategorii spraw gdzie pewną trudność stwarzają towarzyszące spadkobiercom emocje, a także sposób wyceny przedsiębiorstwa lub udziałów/akcji.

Sprawy majątkowe spadkobierców można, z jednej strony, uregulować ugodowo, przed sądem lub notariuszem. Z drugiej strony, często dochodzi do sytuacji kiedy nie jest to możliwe i konieczne jest wszczęcie postępowania o dział spadku. Postępowanie to znacznie różni się od sytuacji gdzie w skład masy spadkowej wchodzi dom/mieszkanie i podział następuje według często utartych schematów. Rodzinny biznes to nie tylko majątek przedsiębiorstwa, ale również renoma (goodwill) czy kontakty z kontrahentami i pozycja na rynku.

W sytuacji podziału przedsiębiorstwa/udziałów należy liczyć się z koniecznością przeprowadzenia wyceny przedsiębiorstwa/spółki i zestawieniu jej z wyceną zaprezentowaną przez pozostałych spadkobierców.

Pewnym rozwiązaniem, które można podjąć za życia przedsiębiorcy jest szczegółowe uregulowanie kwestii majątkowych w ramach testamentu, odpowiednio przygotowanych darowizn i zapisów windykacyjnych. Dodatkowo, w przypadku przedsiębiorców będących osobami fizycznymi pozostaje zapoznanie się ze sposobem działania zarządu sukcesyjnego.

Zakres naszych usług obejmuje:

• uregulowanie kwestii zarządu sukcesyjnego w przypadków osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą;
• przygotowanie procesu sukcesyjnego na wypadek śmierci, poprzez doradztwo przy redakcji rozporządzeń takich jak testament czy zapis windykacyjny mający za przedmiot przedsiębiorstwo;
• reprezentowanie spadkobierców w postępowaniu o dział spadku  w skład, którego wchodzi przedsiębiorstwo lub udziały/akcje w spółce;
• badanie stanu prawnego i majątkowego przedsiębiorstwa/spółki oraz przeprowadzenie – wspólnie ze współpracującymi z nami specjalistami/biegłymi – wyceny rynkowej przedsiębiorstwa/spółki;

Przygotowanie umów i statutów spółek oraz umów inwestycyjnych

Wychodzimy z założenia, że umowy pomiędzy wspólnikami powinny być zredagowane na tyle precyzyjnie, aby wspólnicy nie musieli niepokoić się swoją sytuacją w firmie, a mogli być skupieni na istocie prowadzenia biznesu.

W ramach naszej działalności przeprowadziliśmy wiele transakcji mających na celu uregulowanie wzajemnych praw i obowiązków wspólników. Nasza perspektywa jest o tyle szeroka, że mogliśmy reprezentować tak strony o „słabszej”, jak i „silniejszej” pozycji negocjacyjnej.

Do zakresu naszych usług możemy zaliczyć m. in:

• redagowanie umów/statutów spółek, a także umów inwestycyjnych ze szczególnym uwzględnieniem postanowień dotyczących prawa pierwszeństwa nabycia udziałów, vestingu udziałowego, prawa przyciągania (drag-along), prawa przyłączenia do transakcji (tag-along), zakazu konkurencji, obowiązku wyłączności operacyjnej, opcji call/put;
• przygotowanie mechanizmów zabezpieczających prawa korporacyjne wspólników, w szczególności pełnomocnictw do zbycia udziałów/akcji lub wzięcia udziału w zgromadzeniach wspólników;
• przygotowanie mechanizmów nabywania udziałów przez wspólników, pracowników, współpracowników i kadrę menadżerską;
• przygotowanie kontraktów menadżerskich.

Przykładowe projekty

Reprezentacja większościowego udziałowca w sporze wspólników
Kancelaria reprezentowała interesy większościowego wspólnika spółki produkcyjnej w sporze z mniejszościowym udziałowcem.
Roszczenia mniejszościowego udziałowca dotyczyły nieuprawnionego wykorzystania autorskich praw majątkowych do projektów wykorzystywanych w działalności produkcyjnej spółki. Roszczenia te zaczęły pojawiać się w momencie pojawienia się inwestora chcącego dofinansować spółkę.

Dzięki wsparciu kancelarii cały proces udało się zakończyć ugodowo poprzez dobrowolne umorzenie udziałów mniejszościowego udziałowca i zakończone sukcesem dokapitalizowanie spółki przez fundusz inwestycyjny.

Reprezentacja spółki i większościowych udziałowców w sporze z mniejszościowym wspólnikiem

Kancelaria reprezentowała spółkę z branży elektronicznej w sporze z mniejszościowym udziałowcem – jednym z founderów start-upu z branży elektronicznej.

Dzięki przeprowadzonym negocjacjom udało się nabyć przez pozostałych udziałowców udziały od skonfliktowanego wspólnika przy jednoczesnym zrzeczeniu się przez niego roszczeń wobec spółki. Dla rozstrzygnięcia sporu kluczowa okazała się analiza umowy inwestycyjnej i stwierdzenie licznych naruszeń nakazu wyłączności operacyjnej oraz zakazu konkurencji. Po zakończonej procedurze wyjścia wspólnika – spółka uzyskała dalsze finansowanie ze strony funduszu inwestycyjnego.