Getin Noble Bank posiada jeden z największych procentowych udziałów kredytów frankowych w portfelu, wyraźnie odczuł zatem gwałtowny wzrost liczby spraw. Co więcej, oprócz kolejnych niekorzystnych rozstrzygnięć, na koniec zeszłego roku Prezes UOKiK nałożył na Getin karę w wysokości 13.417.225 zł za stosowanie klauzul niedozwolonych we wzorcach aneksów do umów kredytów hipotecznych indeksowanych do euro i franka szwajcarskiego i zakazał ich używania.
Decyzja nr DOZIK-15/2019 została wydana 31 grudnia 2019 r. Postanowienia uznane za niedozwolone dotyczyły ustalania kursów walut, według których naliczane są raty.
W odniesieniu do jednej z niedozwolonych klauzul wskazano, że pojęcie „kurs rynkowy wymiany walut dostępny w serwisie Reuters”, na którego podstawie ustalane miały być kursy walut, nie znajduje odzwierciedlenia w przepisach prawa ani w innych obiektywnych i dostępnych źródłach informacji. Nie zostało przy tym w żaden sposób wyjaśnione i pozostawia wątpliwości interpretacyjne. Tym samym bank posługiwał się niejednoznacznym, niezrozumiałym i niejasnym dla konsumentów wyrażeniem. Przy ustanawianiu kursów walut bank korzystał z systemów transakcyjnych używanych odpłatnie przede wszystkim przez profesjonalnych uczestników rynku. Konsumenci natomiast mają ograniczony dostęp do danych znajdujących się w tym systemie, a w konsekwencji nie mieli praktycznej możliwości zweryfikowania prawdziwości i poprawności danych prezentowanych przez bank. Tym samym konsumenci nie mieli możliwości samodzielnego ustalenia, jak bank określał wysokość kursów walut – a to natomiast rodzi ryzyko, że kursy te ustalane były w sposób arbitralny i nieprzewidywalny dla konsumentów.
Na mocy drugiej zakwestionowanej klauzuli bank zastrzegł, że w przypadku wzrostu albo spadku kursu rynkowego waluty indeksacyjnej dostępnego w serwisie Reuters, w ciągu jednego dnia roboczego, w wysokości równej co najmniej poziomowi aktualnego spreadu walutowego, odpowiednio dla kursu kupna albo sprzedaży tej waluty, Bank ma prawo do zmiany kursów kupna i sprzedaży tej waluty w ciągu dnia. Oprócz odwołania do niejednoznacznego, niedostępnego i nieweryfikowalne źródła jakim jest „serwis Reuters”, w ocenie Prezesa UOKiK klauzula ta pozwalała bankowi na arbitralne zmiany obowiązujących kursów walut w nieprzewidywalnym dla konsumentów momencie, nie przyznając im przy tym żadnej możliwości reakcji. Konsumenci nie mieli zresztą nawet możliwości weryfikacji zasadności dokonywanych przez bank zmian. Getin Noble Bank wskazywał, że klauzula odnosi się do absolutnie wyjątkowych okoliczności, które w praktyce występują bardzo rzadko – w ocenie Prezesa UOKiK bez znaczenia jednak pozostaje sposób wykonywania danego postanowienia umownego, lecz sam fakt, że takie uprawnienie bankowi przysługiwało.
Prawomocna decyzja o uznaniu postanowienia wzorca umowy za niedozwolone ma skutek wobec przedsiębiorcy, co do którego stwierdzono stosowanie niedozwolonego postanowienia umownego oraz wobec wszystkich konsumentów, którzy zawarli z nim aneks do umowy/umowę na podstawie wzorca wskazanego w decyzji. W związku z powyższym, postanowienia te nie wiążą konsumenta, który zawarł aneks do umowy/umowę na podstawie wzorca zawierającego kwestionowane postanowienia. Ich bezskuteczność powstaje z mocy prawa i nie jest w związku z tym konieczne stwierdzenie jej na drodze sądowej.
Co istotne, decyzja dotyczy również tych osób, których umowy z bankiem już wygasły. Pełen tekst decyzji dostępny jest na stronie UOKiK: https://decyzje.uokik.gov.pl/bp/dec_prez.nsf/43104c28a7a1be23c1257eac006d8dd4/b85b44471f2d7dacc12584fd00479367/$FILE/WERSJA%20JAWNA_%2020191231_Getin%20Noble%20Bank%20S.A..pdf
