Sankcja kredytu darmowego

Wiele zawartych w Polsce na przestrzeni ostatnich lat umów o kredyt konsumencki (tj. umów o kredyt wwysokości nie większej niż 255 550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska) może byćobarczona wadami, których istnienie, zgodnie z założeniem ustawodawcy, wyklucza możliwość czerpania przezkredytodawcę jakichkolwiek korzyści z takiej umowy.

W przypadku stwierdzenia naruszenia przez daną umowę przepisów ustawy o kredycie konsumenckim,konsument może złożyć oświadczenie o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego.

Możliwością skorzystania z sankcji kredytu darmowego objęte są kredyty konsumenckie – umowy o kredyt w wysokości nie większej niż 255 550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska.

Z sankcji kredytu darmowego nie mogą skorzystać konsumenci posiadający kredyt hipoteczny – chyba, że umowa taka została zawarta przed 22 lipca 2017 r. W takiej sytuacji możliwość ta istnieje, choć w ograniczonym zakresie – konsument może uzyskać zwolnienie z kosztów kredytu za okres 4 lat poprzedzających dzień złożenia oświadczenia.

Lista potencjalnych wad umów o kredyt konsumencki, które uprawniają konsumenta do skorzystania z sankcji kredytu darmowego, jest szeroka. Należą do nich między innymi:

• niezachowanie odpowiedniej, wymaganej formy umowy (np. pisemnej),
• nieprawidłowa informacja o całkowitej kwocie kredytu,
• nieprawidłowa informacja o rzeczywistej rocznej stopie oprocentowania (RRSO),
• brak informacji o prawie konsumenta do spłaty kredytu przed terminem,
• brak informacji o kosztach, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową,
• przekroczenie poziomu maksymalnych kosztów pozaodsetkowych.

W zależności od kredytodawcy czy rodzaju, a nawet daty zawarcia umowy, uchybienia te mogą przybierać różną postać, dlatego niezmiernie istotne jest dokładne przeanalizowanie umowy w celu oceny szans na skuteczne skorzystanie z sankcji kredytu darmowego.

Skorzystanie z sankcji kredytu darmowego wymaga złożenia przez konsumenta wobec kredytodawcy pisemnego oświadczenia. W piśmie tym należy jednocześnie wskazać stwierdzone uchybienia, dobrze jest również zawrzeć argumentację prawną, tak, aby zwiększyć szansę na uznanie zasadności złożonego oświadczenia przez kredytodawcę. Precyzyjna analiza umowy może zapobiec procesowi sądowemu.

Z sankcji kredytu darmowego skorzystać można:

• przez cały czas trwania umowy (tj. przez cały okres jej spłacania),
• a także w okresie 1 roku po jej wykonaniu (tj. po dokonaniu spłaty całego kredytu).

Zachowanie tego drugiego terminu jest niezwykle istotne, ponieważ po jego upływie uprawnienie bezpowrotnie wygasa. Wystarczające jest przy tym, aby w tym terminie złożone zostało oświadczenie o skorzystaniu z sankcji.

Przykład: konsument spłacił ostatnią ratę kredytu (wykonał umowę) w dniu 12 września 2023 r. Uprawnienie do skorzystania z sankcji kredytu darmowego wygasa z upływem 12 września 2024 r.

W pierwszym przypadku, gdy umowa jest nadal wykonywana, konsument może żądać od kredytodawcy zwrotu dotychczas uiszczonych na rzecz kredytodawcy kosztów (odsetek, prowizji), a także ustalenia nowego harmonogramu spłaty na przyszłość.

Natomiast w sytuacji, gdy kredyt został już spłacony, konsument może po prostu domagać się od kredytodawcy zwrotu zapłaconych przez siebie kosztów kredytu stanowiących wynagrodzenie banku.